Phong trào nhà sáng tạo là kết quả của những công cụ no-code (không cần lập trình) và các nền tảng cho phép nhà sáng tạo xây dựng doanh nghiệp của riêng mình và tiếp cận người tiêu dùng một cách trực tiếp.
Phong trào nhà sáng tạo là kết quả của những công cụ no-code (không cần lập trình) và các nền tảng cho phép nhà sáng tạo xây dựng doanh nghiệp của riêng mình và tiếp cận người tiêu dùng một cách trực tiếp.
Việc Apple công bố dịch vụ đăng ký trả phí cho podcast chỉ là một trong những thay đổi gần đây cho phép nhà sáng tạo tiếp cận người tiêu dùng (DTC) và tự xây dựng doanh nghiệp của họ. Giống như Shopify, Substack hay ConvertKit giúp bạn bán sản phẩm và nội dung trực tiếp đến khách hàng, giờ đây bạn cũng có thể kiếm tiền từ nội dung âm thanh mà không cần dựa vào quảng cáo. Đây quả thực là thời kỳ đầy hứng khởi cho những người sáng tạo nội dung.
Phong trào nhà sáng tạo (hay nền kinh tế đam mê) đang phát triển mạnh mẽ đến mức các nền tảng internet lớn đang liên tục ra mắt các tính năng mới hỗ trợ nhà sáng tạo. Tuy nhiên, hãy lùi lại một chút và nhìn sâu vào những gì thực sự đang diễn ra.
Sự tách rời lớn của các nhà sáng tạo
Một câu hỏi thú vị là: “Tất cả những nhà sáng tạo này đến từ đâu?” Nhiều người trong số họ không phải xuất hiện từ hư không; họ vốn đã làm việc cho các công ty với vai trò như nhà văn, biên tập video, thiết kế đồ họa, hoặc quản lý mạng xã hội.
Trước đây, hợp đồng giữa nhà sáng tạo và công ty thường là: “Tôi trả cho bạn một mức lương cố định cùng với các phúc lợi, và bạn tạo nội dung cho tôi.” Các nhà báo viết bài cho các nhà xuất bản là ví dụ điển hình. Có thể công ty sẽ dạy bạn thêm kỹ năng và kết nối bạn với một mạng lưới đồng nghiệp. Chỉ có vậy thôi, và khi đó không có lựa chọn nào thực sự tốt hơn!
Nhưng giờ đây, các nhà sáng tạo có thể tự phân phối và kiếm tiền từ nội dung của mình. Một bài viết gần đây trên New York Times chỉ ra rằng các nhà báo có thể kiếm được rất nhiều tiền bằng cách tách rời khỏi các nhà xuất bản và đi theo mô hình DTC. Ví dụ, chương trình Substack Pro là một dạng hợp đồng như viết sách trước:
Danny Lavery vừa ký hợp đồng hai năm trị giá 430.000 USD với nền tảng Substack khi tôi gặp anh ấy uống cà phê tại Brooklyn vào tuần trước. Anh ấy đang suy nghĩ xem nên làm gì với số tiền đó.
(Nguồn: NYTimes)
Đó là một khoản thu nhập cao hơn rất nhiều so với việc viết bài cho một công ty. Đúng là đây là trường hợp của những cá nhân nổi bật, nhưng nếu điều đó không phải là dấu hiệu mạnh mẽ cho xu hướng này, thì tôi không biết còn gì khác. Và đó chính là điều đang diễn ra: mọi người nhận ra rằng họ có thể bán tài năng và sản phẩm của mình trực tiếp đến người dùng và kiếm được nhiều tiền hơn rất nhiều. Nhưng tất cả những điều đó sẽ không thể xảy ra nếu thiếu đi những công cụ phù hợp.
Substack giúp các nhà báo tách khỏi các tờ báo, để lại một khoảng trống nguy hiểm cho các tờ báo vì những người viết nổi tiếng rất quan trọng đối với thương hiệu và hoạt động kinh doanh. Và những nhà báo này lại là nhóm có khả năng thành công cao nhất với nền tảng của riêng họ. Khi xu hướng này kết hợp với việc giảm hiệu quả của quảng cáo và sự phụ thuộc ngày càng cao vào các nền tảng tổng hợp như Google, bạn sẽ có một “công thức” đầy rủi ro. Tuần trước, tôi đã viết về vụ kiện của DailyMail, một biểu tượng mạnh mẽ cho những hậu quả của sự tách rời.
Nhưng không chỉ có các nhà báo và người viết. Các nhà soạn nhạc và nghệ sĩ âm nhạc giờ đây cũng có cơ hội lớn hơn bao giờ hết để kiếm sống. Samuel Kim, một nhà soạn nhạc tài năng chuyên tái phối khí các bản nhạc, đang cung cấp dịch vụ đăng ký trả phí qua Youtube và Patreon.
ConvertKit đã bổ sung nhiều tính năng dành cho nhà sáng tạo trong hai năm qua. Khác với Substack, nơi giúp nhà sáng tạo tính phí cho các bản tin và podcast, ConvertKit cho phép nhà sáng tạo bán sách điện tử, preset (cài đặt sẵn), nhạc và nhiều sản phẩm khác.
Intellifluence kết nối những người có ảnh hưởng trên tất cả các nền tảng với các công ty cần tiếp cận khách hàng. Cameo cho phép người nổi tiếng bán “vốn xã hội” của họ. Kajabi và Gumroad cung cấp một nền tảng toàn diện cho nhà sáng tạo.
Cái bẫy của sự tái kết hợp
Nền kinh tế nhà sáng tạo đang bùng nổ mạnh mẽ vì hai lý do chính.
Thứ nhất, sự phân phối và kiếm tiền đang dần hòa quyện với nhau. Trước đây, bạn đã có thể kiếm tiền từ nội dung của mình, nhưng vẫn phải tự lo phần tiếp cận. Đó là điều mà các nền tảng lớn hiện nay đã nhận ra và tìm cách thay đổi.
Hãy để ý rằng Apple không chỉ cho phép nhà sáng tạo kiếm tiền từ podcast. Họ còn giúp người dùng tìm kiếm các nhóm podcast và tạo ra các kênh giống như Youtube trên ứng dụng Podcast của Apple:
“Cũng vào tháng tới, người nghe sẽ có thể khám phá các kênh, là các nhóm chương trình được tuyển chọn bởi các nhà sáng tạo với tiêu đề, mô tả và hình ảnh độc đáo. Giống như với các chương trình, người nghe sẽ có thể duyệt qua các kênh miễn phí để tìm thêm các chương trình từ nhà sáng tạo yêu thích của họ, cũng như các kênh trả phí và kênh cung cấp thêm lợi ích cho người đăng ký.”
(Nguồn: Apple)
Số lượng người sẵn sàng trả tiền cho podcast và mức phí bao nhiêu vẫn còn là câu hỏi lớn.
Tuy nhiên, khi các nền tảng lớn cung cấp cả khả năng phân phối và kiếm tiền, họ đồng thời cũng trở thành những nền tảng tổng hợp nhà sáng tạo. Việc này mang lại lợi ích là giúp các nhà sáng tạo tiếp cận người dùng dễ dàng hơn, nhưng nhược điểm là biến họ thành một “hàng hóa” – một trong rất nhiều người khác. Do đó, nhà sáng tạo cần phải xây dựng nền tảng riêng trong khi vẫn tận dụng được sự phân phối của các nền tảng lớn.
Thứ hai, trong quá trình đó, chính nhà sáng tạo trở thành nền tảng của riêng mình. Ý tưởng của tiếp thị người ảnh hưởng (influencer marketing) đơn giản là các công ty trả tiền để tiếp cận khán giả của người ảnh hưởng. Họ trở thành các Integrator như Disney hay New York Times. Chỉ những ai hiểu được hai động lực này mới có thể thành công trong dài hạn.
Điều này có ý nghĩa gì với tiếp thị nội dung?
Khi ngành báo chí truyền thống sụp đổ vào khoảng năm 2008, nhiều nhà báo đã chuyển sang làm tiếp thị nội dung. Giờ đây, họ có thể sẽ đi theo mô hình DTC. Đối với các công ty sử dụng nội dung để thu hút khách hàng, phong trào nhà sáng tạo có một vài ảnh hưởng gián tiếp và trực tiếp.
Nếu các nhà sáng tạo có thể tự kiếm tiền từ nội dung thay vì làm việc cho các công ty, việc tìm kiếm người sáng tạo giỏi có thể sẽ khó khăn hơn, và chi phí cho nội dung có thể tăng lên. Kết quả là, nhiều công ty có thể hợp tác với nhà sáng tạo trong bối cảnh tiếp thị người ảnh hưởng thông qua các mối quan hệ làm việc tự do hoặc theo dự án.
Xu hướng này cũng có thể dẫn đến việc giảm bớt các nội dung mang tính hàng hóa. Khi các công ty cạnh tranh để phân phối trên các nền tảng như Google, họ bước vào một cuộc đua mà chỉ có một vài bên thắng. Do đó, nhiều công ty đi theo những từ khóa hoặc chủ đề hấp dẫn nhưng cạnh tranh cao. Nhưng nếu họ không hiểu cách chiến thắng trong cuộc chiến đó và xây dựng “thành trì nội dung” (content moat) với Content-Market Fit (sự phù hợp giữa nội dung và thị trường), họ sẽ sản xuất ra rất nhiều nội dung tầm thường.
Cuối cùng, phong trào nhà sáng tạo có thể dẫn đến việc có nhiều người làm nghề tự do và ít nhân viên toàn thời gian hơn, vì ngày càng có nhiều nhà sáng tạo chọn mô hình DTC.
