AI Overviews | Phần 3 | Tác động của AIO đối với SEO

Tác động của AI Overviews đối với SEO – Phân tích từ nhiều nguồn.

Việc theo kịp AI rất tốn thời gian nhưng lại rất quan trọng. AI Overviews (AIO) đang định hình lại cách người dùng tìm kiếm thông tin, đặc biệt là đối với các truy vấn đầu phễu bán hàng.

Để đưa ra được những kết luận đúng đắn nhất, tôi đã tham khảo các nguồn có thẩm quyền và uy tín về AI Overviews (AIOs) để tổng hợp thành những insight sâu sắc nhất. Mục đích chính là để có những câu trả lời cho câu hỏi sau đây:

1. Tần suất Google hiển thị AI Overviews
2. Yếu tố nào kích hoạt AI Overviews
3. AI Overviews tác động như thế nào đến tỷ lệ nhấp chuột và traffic cho SEO?
4. Làm thế nào để có thể xếp hạng trong AI Overviews?
5. Cách tạo nội dung để xuất hiện trong AI Overviews như thế nào?

Bản tổng hợp này sẽ giúp bạn nếu:

• Bạn muốn có cái nhìn toàn diện về AI Overviews
• Muốn rút ngắn thời gian tìm nguồn nghiên cứu có chất lượng về AI Overviews
• Tham khảo và so sánh về kết quả từ các nghiên cứu về AI Overviews

Mục tiêu của tôi là cung cấp một “phân tích tổng hợp”: Trong nghiên cứu, phân tích tổng hợp là một phương pháp thống kê, trong đó các nhà nghiên cứu kết hợp dữ liệu từ nhiều nghiên cứu độc lập về cùng một chủ đề để đưa ra một kết luận duy nhất, mạnh mẽ hơn về tác động tổng thể, cung cấp một bức tranh toàn diện hơn so với bất kỳ nghiên cứu riêng lẻ nào có thể cung cấp. Về cơ bản, đây là một “nghiên cứu về các nghiên cứu” , phân tích và tóm tắt kết quả từ nhiều bài nguồn nghiên cứu khác nhau để xác định xu hướng và mô hình trong toàn bộ dữ liệu.

Bạn có thể truy cập vào link Google Sheet để tham khảo nguồn. Số liệu và ảnh trong bài viết này đều được trích từ các nguồn trong link.

1. Tần suất Google hiển thị AI Overviews như thế nào?

% từ khóa hiển thị AI Overviews theo các nguồn nghiên cứu

Theo số liệu hiện có, ít nhất thì ngày tàn của SEO chưa tới (các bản cập nhật tại Việt Nam trường trễ hơn so với các thị trường lớn như Mỹ, EU mặc dù dữ liệu hiện có chỉ tới 02/2025)

Tỷ lệ xuất hiện AI Overviews theo ngành

1. AI Overviews chính thức ra mắt phiên bản beta vào ngày 14 tháng 5 năm 2024. Kể từ đó, số lượng từ khóa hiển thị trong AI Overviews ít đi chứ không phải nhiều hơn. Điều này trái ngược với suy đoán của tôi. Và cũng hơi trái ngược với trải nghiệm cá nhân của tôi khi sử dụng Tìm kiếm. Nhưng đó là dữ liệu.
2. Các nghiên cứu mới nhất cho thấy tỷ lệ từ 4.5%, và vẫn còn nhiều từ khóa không có AI Overviews có thể mang lại organic traffic đáng kể. Tuy nhiên, tôi tự hỏi liệu các nguồn dữ liệu trên họ có theo dõi các từ khóa đuôi dài (longtail) hiển thị AI Overviews hay không (sẽ đề cập thêm sau).
3. Đáng chú ý là Semrush phát hiện sự khác biệt đáng kể giữa AI Overviews trên di động và máy tính: Các ngành phổ biến nhất trên máy tính là sức khỏe, con người & xã hội và khoa học, trong khi trên di động là con người & xã hội, khoa học và thực phẩm & đồ uống.
4. Các ngành YMYL (Your Money or Your Life) như Sức khỏe hiển thị nhiều AI Overviews nhất. Điều này hơi khó hiểu về vấn đề thẩm quyền. Tôi cho rằng Google có nhiều nghiên cứu y học để làm cơ sở cho AI Overviews liên quan đến Y tế.

2. Điều gì kích hoạt AI Overviews?

Các nguồn cho rằng tính năng AI Overviews chủ yếu ảnh hưởng đến những lúc người dùng tìm kiếm để học hỏi hoặc tìm hiểu thông tin, và các nghiên cứu đã chứng minh điều đó là đúng. Tuy nhiên, tác động của tính năng này không dừng lại ở đó, mà còn mở rộng đến việc thay đổi hành vi và trải nghiệm của người dùng. Về mặt hành vi, AI Overviews không chỉ cung cấp câu trả lời nhanh chóng mà còn khuyến khích người dùng đặt ra các câu hỏi cụ thể hơn, chuyển đổi cách họ tương tác với công cụ tìm kiếm từ việc duyệt qua nhiều trang web sang mong đợi những câu trả lời tức thì và chính xác. Về mặt trải nghiệm, người dùng được hưởng lợi từ việc không phải mất thời gian lọc qua các kết quả không liên quan; thay vào đó, họ nhận được một bản tóm tắt ngắn gọn, chính xác ngay lập tức, giúp tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả của quá trình tìm kiếm. Vì vậy, Ý định tìm kiếm rất quan trọng vì về mặt lý thuyết, ngay cả một tỷ lệ nhỏ từ khóa hiển thị trong AI Overviews cũng có thể có tác động lớn nếu những từ khóa đó quan trọng đối với doanh nghiệp và ảnh hưởng đến quyết định mua hàng.

Tỷ lệ ý định tìm kiếm “Thông tin” vs “Giao dịch” trong AI Overviews

Mọi nghiên cứu tôi xem đều xác nhận rằng phần lớn các AI Overviews đều hiển thị các từ khóa có mục đích cung cấp thông tin, hỏi đáp:

• Flow: 24% AIOs xuất hiện cho từ khóa đầu phễu (top-of-the-funnel) và 5% cho từ khóa cuối phễu (bottom-of-the-funnel).
• AWR: 34.7% truy vấn hiển thị AIO bao gồm từ “làm thế nào”. 21.3% AIOs xuất hiện cho từ khóa thông tin, so với 4% cho từ khóa thương mại / giao dịch.
• Botify: 59% từ khóa thông tin kích hoạt AIO, so với 19% từ khóa thương mại.
• Rich Sanger / Authoritas: 28.8% từ khóa hiển thị AIO là thông tin so với 11.1% thương mại / giao dịch.
• Ahrefs: 99.2% từ khóa thông tin kích hoạt AIO so với 10% từ khóa thương mại / giao dịch.
• seoClarity: 92.9% từ khóa hiển thị AIO có ý định thông tin.
• Semrush: 80% AIOs trên máy tính và 76% trên di động nhắm đến từ khóa thông tin. 35% trên máy tính và 32% trên di động là câu hỏi. Từ khóa giao dịch chỉ hiển thị AIOs 3% số lần.
• Seer: 31.6% từ khóa hiển thị AIO là câu hỏi so với 9.7% không có AIO.

Ý định người dùng liên quan chặt chẽ đến độ dài truy vấn. Truy vấn càng dài, càng dễ xác định ý định của người tìm kiếm. Và khối lượng tìm kiếm càng thấp.

Truy vấn dài (longtail) so với truy vấn ngắn (shorthead):

Truy vấn dài hơn có khả năng kích hoạt AI Overviews cao hơn:

Độ dài truy vấn thể không phải là yếu tố kích hoạt, nhưng có sự đồng xuất hiện mạnh mẽ giữa AI Overviews và các Tính Năng SERP:

Featured Snippets:

Kết quả tìm kiếm trả phí

Google dường như tránh hiển thị quảng cáo PPC khi có AI Overviews:

• SE Ranking: 13.5% AI Overviews xuất hiện cùng quảng cáo trên máy tính.
• Semrush 5% từ khóa hiển thị AI Overviews cũng hiển thị quảng cáo PPC.
• Seer: CTR của Tìm kiếm có trả phí giảm trên diện rộng—có hoặc không có AI Overviews, nhưng thấp hơn so với khi Google hiển thị AI Overviews.

Tất cả những phân tích trên có ý nghĩa gì?

1. Nếu có lưu lượng SEO bị mất (sẽ đề cập sau), chủ yếu là cho các tìm kiếm thông tin, như chúng ta có thể thấy từ việc Featured Snippets có xu hướng xuất hiện cùng AI Overviews. Từ khóa thương mại và giao dịch không hiển thị tỷ lệ AI Overviews cao, có thể vì đó là nơi quảng cáo xuất hiện nhiều nhất, và Google không muốn làm giảm tỷ lệ nhấp chuột của mình.
2. Mặt khác, Knowledge Graph của Google thường xuất hiện cùng AI Overviews. Tại sao? Có lẽ vì Knowledge Graph là nền tảng cho AI Overviews của Google và không cung cấp giá trị ròng trong kết quả tìm kiếm. Do đó, bạn nên kiểm tra xem thương hiệu của mình có Knowledge Graph hay không và Google liên kết nó với những thực thể nào. Điều này có thể ảnh hưởng đến cách bạn xuất hiện trong AI Overviews.
3. AI Overviews có nhiều khả năng hiển thị hơn cho các truy vấn dài hơn với lượng tìm kiếm thấp hơn. Điều này hợp lý vì AI Overviews trả lời các câu hỏi dài tốt hơn nhiều so với kết quả tìm kiếm thông thường (Google chưa bao giờ thực sự hiểu rõ về tìm kiếm đuôi dài), và các truy vấn dài hơn được ít người tìm kiếm hơn vì chúng cụ thể hơn.

3. AI Overviews tác động như thế nào đến tỷ lệ nhấp chuột và traffic cho SEO?

Chúng ta biết rằng AI Overviews có thể không xuất hiện thường xuyên như lúc mới ra mắt. Chúng xuất hiện cho các truy vấn thông tin dài với khối lượng tìm kiếm thấp. Nhưng khi chúng xuất hiện, tác động của chúng là gì?

AI Overviews đẩy các kết quả search xuống đáng kể:

• Press Gazette: Trung bình, các kết quả tìm kiếm tự nhiên giảm 980 pixel khi có AI Overviews. Trong ngành mua sắm, trung bình là 1,205 pixel! Lưu ý rằng dữ liệu được thu thập ngay khi AI Overviews ra mắt. Mọi thứ có thể và có lẽ đã khác bây giờ.
• AWR: AI Overviews trung bình dài 912 pixel.
• Botify: AI Overviews chiếm 42% màn hình trên máy tính và 48% trên di động.
• Rich Sanger / Authoritas: AI Overviews đẩy các kết quả tự nhiên xuống trung bình 202 pixel.

Thực tế là AI Overviews chiếm quá nhiều diện tích màn hình làm giảm CTR cho kết quả tự nhiên.

Tỷ lệ nhấp chuột tự nhiên

AI Overviews làm giảm CTR và lưu lượng SEO. Một số ngành nhắm đến từ khóa có ý định cao báo cáo tác động nhỏ hơn:

• Siege Media: Tăng 3% CTR sau khi AI Overviews ra mắt.
• DotDash Meredith: Sự khác biệt tối thiểu trong CTR giữa kết quả tìm kiếm có và không có AI Overviews.
• Sistrix: Các trích dẫn nổi bật trong AI Overviews dẫn đến nhiều nhấp chuột hơn so với Featured Snippets, nhưng vẫn ít hơn nhiều so với các kết quả tìm kiếm truyền thống.
• Seer: AI Overviews làm giảm CTR xuống dưới một nửa và có xu hướng xuất hiện cho các truy vấn đã có ít nhấp chuột hơn trước (tìm kiếm không nhấp chuột). Khi được trích dẫn, các trang web nhận được nhiều lưu lượng hơn, và CTR trung bình tăng từ 0.74% lên 1.02%.

Số lượng trích dẫn

Vì chúng ta biết rằng việc được trích dẫn trong AI Overviews rất quan trọng đối với lưu lượng traffic tự nhiên, câu hỏi tiếp theo là có bao nhiêu “vị trí trong hộp trích dẫn AI Overviews” và câu trả lời có vẻ là trung bình 5-8:

• AWR: AI Overviews chứa trung bình 7.2 trích dẫn.
• Rich Sanger / Authoritas: Số trích dẫn trung bình là 8.2, với sự biến động nhỏ theo ý định người dùng.
• Surfer: Google trích dẫn 8 hoặc ít hơn nguồn 90% số lần, với trung bình 5. 99% nguồn chỉ được trích dẫn một lần.

Tất cả những phân tích trên có ý nghĩa gì?

1. AI Overviews có tác động tiêu cực đến CTR. Dữ liệu đã chứng minh điều đó. “Xếp hạng trong AI Overviews”, hay còn gọi là được trích dẫn, nên là mục tiêu mới trong SEO khi chúng được hiển thị trên SERP.
2. Dữ liệu xác nhận rằng tìm kiếm thông tin đang giảm dần giá trị SEO. Vì vậy, về mặt lý thuyết, chúng ta sẽ thấy nhiều công ty mất lưu lượng truy cập tự nhiên hơn, mặc dù không nhất thiết là mất doanh thu từ lưu lượng truy cập tự nhiên. Nhưng điều đó dường như không đúng, ít nhất là không đến mức độ tôi mong đợi. Một lý do có thể là tỷ lệ nhấp chuột tự nhiên (CTR) vốn đã thấp đối với các truy vấn hiển thị AI Overviews, như nghiên cứu của Seer cho thấy. Có lẽ tác động tiêu cực của AI Overviews là sự tiếp nối của một xu hướng đã tồn tại trong nhiều năm, đó là Google trả lời nhiều câu hỏi hơn trên SERP.
3. Điều vẫn chưa rõ ràng là liệu người tìm kiếm có nhấp vào kết quả tự nhiên bên dưới phần Tổng quan và trích dẫn AI hay không và khi nào. Tôi cho rằng ý định của người dùng cũng là yếu tố quyết định ở đây, nhưng chúng ta cần thêm dữ liệu.

4. Làm thế nào để bạn có thể xếp hạng trong AI Overviews?

Khi chúng ta nói về “xếp hạng trong AI Overviews”, chúng ta đang nói đến việc được trích dẫn. Còn rất nhiều điều cần khám phá về cách Google quyết định trích dẫn trang nào. Dựa trên các bằng sáng chế, có vẻ như Gemini trước tiên tạo ra câu trả lời cho một câu hỏi và sau đó tìm kiếm các nguồn có thể phù hợp, mặc dù tôi không chắc tại sao nó không đơn giản là đưa câu trả lời vào các kết quả hàng đầu.

Dựa trên dữ liệu cho đến nay, chúng ta có thể thống nhất về các yếu tố trích dẫn sau:

Nó không phải là từ khóa phù hợp

Số lượng AI Overviews trích dẫn chính xác từ khóa này là cực kỳ thấp:

• Botify, 24/08: Độ tương đồng (Cosin) của văn bản giữa AI Overviews và các trang được trích dẫn cho thấy mối quan hệ chặt chẽ, nghĩa là văn bản của bạn càng khớp với những gì được hiển thị trong AI Overviews thì khả năng được trích dẫn càng cao.
• Surfer, 24/10: Chỉ có 5,4% AI Overviews chứa truy vấn tìm kiếm chính xác.

Nhưng vị trí của bạn cũng quan trọng.

Vị trí xếp hạng chủ đề (từ khóa) có phần quan trọng

Bảng dữ liệu trích dẫn AI Overviews vs. Vị trí (Search Result)

Mức độ trùng lặp giữa nguồn trích dẫn trong AI Overview và vị trí tìm kiếm (Search Result)

• AWR : 33,4% AIO trích dẫn các trang xếp hạng trong 10 vị trí hàng đầu.
• Botify: 75% các trang web được trích dẫn xếp hạng trong 12 vị trí hàng đầu, nhưng thứ hạng trung bình là 4.
• Rich Sanger / Authoritas: Hai vị trí hàng đầu được đưa vào trích dẫn 47,8 – 53,8% thời gian.
• Surfer: 52% nguồn được trích dẫn xếp hạng trong 10 kết quả hàng đầu.
• seoClarity: Các AIO đã trích dẫn 10 vị trí hàng đầu 99,5% thời gian và 80% AIO trích dẫn một trang xếp hạng trong 3 vị trí tự nhiên hàng đầu.
• Semrush: Sự trùng lặp giữa các trích dẫn AIO và kết quả tìm kiếm tự nhiên chỉ là 20-26%. Hơn 50% Tổng quan về AI trên máy tính để bàn và 60% trên thiết bị di động không liên kết đến kết quả tự nhiên hàng đầu.

Tất cả những phân tích trên có ý nghĩa gì?

• Ngày nay, AI Overviews trích dẫn nhiều trang hơn trong top 10 bảng xếp hạng so với khi mới ra mắt.
• Điều tốt nhất bạn có thể làm để nhắm mục tiêu AI Overviews là chạy phân tích độ tương đồng Cosine giữa văn bản của bạn và AI Overviews. Chọn trang có thứ hạng cao nhất cho từ khóa mục tiêu và kiểm tra xem phần nào của AI Overviews có thể cung cấp câu trả lời tốt nhất.
• Tất nhiên, nền tảng kỹ thuật vững chắc và SEO trên trang tốt là quan trọng, nhưng quan trọng hơn là có vị trí xếp hạng cao và tăng cơ hội được chọn làm trích dẫn thay vì là tiêu chí cứng để các AI Overviews đánh giá.

5. Cách tạo nội dung để xuất hiện trong AI Overviews như thế nào?

Việc tối ưu hóa cho trích dẫn và đề cập AI Overviews không phải là thay đổi hoàn toàn so với kết cách làm SEO truyền thống, nhưng bạn cần lưu ý đến định dạng phù hợp và nơi bạn xuất bản nội dung.

Độ dài kết quả AI Overviews:

AI Overviews trung bình dài khoảng 90-170 ký tự:

• AWR: trung bình dài 169 từ.
• Botify: trung bình dài 169 từ và 912 pixel.
• Surfer: trung bình dài 157 từ, trong đó 99% ngắn hơn 328 từ. Các đoạn trích nổi bật trung bình dài khoảng 50 từ.
• Semrush: 90 (di động) đến 119 từ (máy tính để bàn).

Định dạng của AI Overviews:

Hầu hết các AI Overviews đều chứa danh sách:

• AWR: 40% AI Overviews là danh sách, 24% là đoạn văn và chỉ một số ít có hình ảnh.
• Surfer: 61% AI Overviews là danh sách không có thứ tự, 21% không chứa danh sách, 12% là danh sách có thứ tự và 6% là danh sách có thứ tự và không có thứ tự.

Top Domains xuất hiện trong AI Overviews và số lượng kết quả tìm kiếm

Youtube nổi bật là tên miền có nhiều trích dẫn nhất:

• Rich Sanger / Authoritas: Youtube và Wikipedia được trích dẫn thường xuyên nhất trong AI Overviews cho các từ khóa ý định thông tin.

Tất cả những phân tích trên có ý nghĩa gì?

1. 90-170 ký tự tương đương trung bình khoảng 15-40 từ – không nhiều lắm! Vậy nên, tối ưu hóa nội dung cho AI Overviews dường như thực sự là những câu trả lời trực tiếp, không lan man và có chiều. Tương tự như tối ưu hóa cho Featured Snippets, dường như tối ưu hóa AI Overviews là việc chỉnh sửa các phần nhỏ của bài viết nhiều lần cho đến khi bạn nhận được trích dẫn.
2. Nhìn vào Top Domains xuất hiện trong AI Overviews ta có thể đánh giá được phần nào về các kết quả sẽ xuất hiện – đó chính là việc AI Overviews ưu tiên trả kết quả từ những domain có thẩm quyền trong lĩnh vực và những trang có độ uy tín cao. Để củng cố cho luận điểm này bằng kinh nghiệm làm việc booking/pr bằng báo chí cho khách hàng của mình, tôi nhận thấy rằng các truy vấn thông tin được về kết quả từ nguồn báo chính thống (thanhnien.vn, plo.vn…)

Mặc dù mục tiêu này có thể thay đổi, nhưng hiện tại chúng ta có thể kết luận rằng AI Overviews chiếm các truy vấn thông tin, đuôi dài với lượng tìm kiếm thấp và tác động tiêu cực đến tỷ lệ nhấp chuột.

Tham khảo các bài phân tích trước đó:

AI Overviews phần 1 – Phân tích cách AIO hoạt động

AI Overviews phần 2 – Ý định tìm kiếm và thứ hạng tác động tới kết quả AIO như nào?