Sự thành công của các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) và AI tạo sinh là điều không thể bàn cãi. Chỉ 5 ngày sau khi ra mắt phiên bản beta công khai, ChatGPT đã đạt mốc một triệu người dùng. Lượng người dùng của Stable Diffusion đã vượt qua các công nghệ như Bitcoin, Kafka hay Spark. Những tuần cuối cùng của năm 2022 chứng kiến sự bùng nổ của các công cụ AI tạo sinh hoặc các công cụ hiện có được bổ sung thêm tính năng AI như Notion hay Canva.
Các công ty phát triển công cụ AI đã huy động được những khoản đầu tư khổng lồ. OpenAI nhận được một tỷ USD từ Microsoft. Jasper huy động 125 triệu USD. Descript (một cách trớ trêu) nhận 500 triệu USD từ OpenAI. Stability.ai, nhà phát triển của Stable Diffusion, đã huy động 100 triệu USD.
AI tạo sinh có thể dẫn đến tràn lan nội dung tầm thường
Nội dung trực tuyến đã trở nên mạnh mẽ đến mức có hẳn một ngành công nghiệp với những người chuyên tạo ra nội dung: ngành công nghiệp sáng tạo. Việc tạo ra và phân phối nội dung trực tuyến là một hoạt động kinh doanh lớn cho các công ty vì nó có thể thu hút sự chú ý, xây dựng cộng đồng hoặc thúc đẩy doanh số bán hàng (bán sản phẩm, kiếm tiền từ nội dung trên YouTube, tạo lượt đăng ký, v.v.).
AI tạo sinh giúp tăng tốc quá trình tạo nội dung một cách đáng kể, nhưng các công cụ này chưa chứng tỏ được rằng chúng có thể tạo ra nhiều hơn những nội dung ở mức tầm thường. Ngay cả ChatGPT cũng chỉ tổng hợp nội dung từ web và dễ bị ảnh hưởng bởi định kiến. Kết quả không đảm bảo tính chính xác tuyệt đối. Tuy nhiên, AI tạo sinh có thể giải quyết nhiều tình huống sử dụng ngay trong thời điểm hiện tại. Vì chưa có công cụ nào có thể phát hiện nội dung AI một cách đáng tin cậy, khả năng cao là AI sẽ dẫn đến một làn sóng nội dung tầm thường, làm dấy lên câu hỏi về những hệ quả thứ cấp của xu hướng này.
7 hệ quả thứ cấp của AI tạo sinh đối với SEO
Tối ưu hóa lệnh đầu vào (Prompt Engineering) trở thành lĩnh vực mới.
Khi nội dung trở nên dễ tạo hơn, việc tối ưu hóa lệnh đầu vào (Prompt Engineering) sẽ trở thành lĩnh vực quan trọng. Với mỗi bước tiến công nghệ, con người thường lo sợ về những gì họ mất đi nhưng lại bỏ qua những gì họ sẽ đạt được. Khi xe hơi thay thế ngựa, ngành vận tải bằng ngựa mất đi một lượng lớn công việc, nhưng ngành công nghiệp ô tô lại tạo ra gấp nhiều lần số lượng việc làm đã mất. Lệnh đầu vào (Prompt) là những câu lệnh để điều khiển các công cụ AI, quyết định mức độ chất lượng mà người dùng có thể nhận được từ AI. Một hệ quả thứ cấp của AI tạo sinh là các thư viện lệnh, sàn giao dịch và mẫu lệnh sẽ trở thành những nền tảng trung tâm cho nội dung tạo ra bởi AI. Giống như các nền tảng Unsplash, Flickr hay Shutterstock đã từng là những kho ảnh lớn nhưng giờ đây đang dần bị thay thế bởi AI tạo sinh, các thư viện lệnh như Prompt Hero, Prompt Deck hay Lexica sẽ trở thành một phần không thể thiếu trong quy trình làm việc hàng ngày với AI.
Nội dung mang tính chức năng trở thành chi phí biên bằng 0 và mất đi giá trị.
Các công cụ AI tạo sinh giúp tạo ra nội dung theo khuôn mẫu rất dễ dàng, khiến việc thuê con người làm những công việc này không còn hợp lý nữa. Một hệ quả thứ cấp là các nền tảng xuất bản như WordPress, Shopify hay Webflow có thể cung cấp nội dung AI tạo sẵn theo gói dịch vụ cao cấp. Ví dụ, Shopify có thể tạo mô tả sản phẩm hoặc văn bản phân loại chỉ bằng một nút nhấn cho các gói dịch vụ đắt tiền hơn. AI tạo sinh có tiềm năng xóa sổ toàn bộ dịch vụ tạo nội dung chức năng mà con người đang đảm nhiệm.
Nếu nội dung chức năng – không phải tất cả nội dung – có thể được tạo chỉ bằng một nút nhấn và ai cũng có thể làm được, giá trị của nó như một tín hiệu xếp hạng sẽ tiệm cận về 0.
Khi điều này xảy ra, Google sẽ phải điều chỉnh lại các tín hiệu xếp hạng của mình và có thể giảm trọng số của nội dung trên trang hoặc tín hiệu từ nội dung sẽ không còn ý nghĩa vì tất cả mọi người đều có cùng một nội dung. Ngoại trừ những loại nội dung mang tính biên tập: quan điểm, chủ đề phức tạp, các vấn đề đang phát triển nhanh, v.v. – những loại nội dung này khó có thể tạo ra bằng AI. Những nội dung này vẫn sẽ có thể tạo ra lưu lượng truy cập qua tìm kiếm và các kênh khác vì chúng khó sản xuất hơn nhiều so với nội dung AI tạo ra.
Sự tràn lan của nội dung tầm thường khiến sự tin cậy và tư duy nguyên bản trở nên quý giá hơn.
Một hệ quả thứ cấp đã và đang diễn ra là Google đã bổ sung yếu tố “trải nghiệm” (Experience) vào mô hình EAT (Chuyên môn, Tính thẩm quyền, Độ tin cậy). Một hệ quả thứ cấp khác là Google yêu cầu người đánh giá phải thực sự sử dụng sản phẩm khi viết đánh giá và đã cập nhật các nguyên tắc đánh giá của mình. Những trang web chỉ tóm lược đánh giá từ internet hoặc dựa vào đánh giá của khách hàng sẽ thua thiệt so với các công ty có những người đánh giá chuyên nghiệp, làm việc toàn thời gian. Hệ quả thứ cấp thứ ba là video sẽ càng trở nên phổ biến trong nội dung trực tuyến vì khó có thể giả mạo hơn so với văn bản. Google sẽ có xu hướng ưu tiên những nội dung có xác suất cao là do con người tạo ra, trong khi những câu hỏi đơn giản sẽ được trả lời bởi các mô hình tương tự ChatGPT.
Các cộng đồng với những chuyên gia có cùng chí hướng sẽ trở nên quý giá hơn vì con người tin tưởng con người hơn.
Một hệ quả thứ cấp của sự bùng nổ nội dung tầm thường là con người sẽ tìm đến các cộng đồng chỉ dành cho con người. Các nền tảng mạng xã hội sẽ phải biến đổi thành những gì mà các nhóm trên Facebook hiện đang là hoặc phân mảnh thành nhiều cộng đồng nhỏ hơn, nơi mà nội dung tạo ra bởi AI bị kiểm soát hoặc cấm hoàn toàn. Một hệ quả liên quan là người dùng cần phải xác thực danh tính của mình để đăng tải nội dung. Địa chỉ email sẽ không còn đủ để đảm bảo rằng một người thực sự đang đăng bài thay vì một hồ sơ giả mạo được tinh chỉnh bằng AI.
Các công việc sẽ bị ảnh hưởng theo những cách khác nhau.
Trong khi các biên dịch viên đứng trước nguy cơ bị thay thế, các nhà viết nội dung, thiết kế và nghiên cứu vẫn có thể tạo ra nhiều giá trị. AI chủ yếu thay thế các công việc cấp thấp như lập dàn ý, tạo biến thể, động não và thử nghiệm. Hệ quả thứ cấp là con người sẽ có nhiều thời gian hơn cho các nhiệm vụ cấp cao như nghiên cứu người dùng, lên chiến lược và hoạch định kế hoạch. Trên thực tế, những người làm trong lĩnh vực sáng tạo nội dung sẽ tăng năng suất và trở nên có giá trị hơn. Đồng thời, AI sẽ loại bỏ những sản phẩm kém chất lượng, khiến cho những người thiếu kỹ năng sẽ gặp khó khăn trong việc tìm kiếm công việc và buộc phải nâng cao trình độ hoặc chuyển đổi lĩnh vực.
Cách giáo dục sẽ thay đổi tương tự như việc học toán.
Hãy nhớ lại cách chúng ta học toán ở trường để có thể tính toán một cách trôi chảy, nhưng giờ đây ai cũng có smartphone với máy tính bỏ túi. ChatGPT và các mô hình AI tạo sinh trong tương lai có thể sẽ khiến học sinh có khả năng viết luận và tạo ra các bài tập một cách dễ dàng. Giáo dục sẽ chuyển từ việc chứng minh khả năng làm ra sản phẩm sang việc chứng minh sự hiểu biết về nó. Giáo viên không cần chấm điểm bài luận nữa, mà sẽ đánh giá học sinh qua cách các em giải thích vì sao bài viết đó là tốt.
Kết luận: Hệ quả của một thí nghiệm tư duy
Những hệ quả thứ cấp nêu trên chỉ là kết quả của một thí nghiệm tư duy và sẽ chỉ trở thành hiện thực nếu AI tạo sinh và các mô hình ngôn ngữ lớn tiếp tục phát triển. Hai điều kiện quan trọng là: a) chất lượng đầu ra phải nhất quán và đủ tốt để sử dụng mà không cần chỉnh sửa nhiều và b) mô hình này phải có khả năng duy trì lâu dài. Nếu thời gian chỉnh sửa nội dung AI còn tốn nhiều hơn việc tạo ra nội dung từ đầu, con người sẽ không sử dụng nó. Hầu hết các công cụ AI tạo sinh hiện tại đều đang được tài trợ bởi vốn đầu tư mạo hiểm hoặc chỉ mới ở giai đoạn thử nghiệm sản phẩm tối thiểu (MVP). Chúng ta vẫn chưa thấy một công ty AI nào vận hành mô hình kinh doanh bền vững.
Tôi khuyến khích bạn đưa ra những ý kiến phản biện với các suy nghĩ của tôi. Bạn nghĩ sao về vấn đề này?
